Ακουστικό τραύμα

Γράφει η Ελένη Δ. Παπαγιάννη

Ωτορινολαρυγγολόγος

Τι είναι το ακουστικό τραύμα;

Ακουστικό τραύμα ονομάζουμε μία βλάβη  στο εσωτερικό αυτί που προκαλείται συχνά από την έκθεση σε ένα θόρυβο υψηλής έντασης. Αυτή η ζημιά μπορεί να συμβεί μετά από έκθεση σε ένα μόνο, πολύ δυνατό θόρυβο ή μετά από την έκθεση σε θορύβους σε σημαντικά υψηλά ντεσιμπέλ για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Μερικοί τραυματισμοί στο κεφάλι μπορούν επίσης να προκαλέσουν ακουστικό τραύμα, εάν το τύμπανο υποστεί ρήξη, για παράδειγμα,  ή έχουν συμβεί άλλες βλάβες στο εσωτερικό αυτί. Το τύμπανο προστατεύει το μέσο αυτί και το εσωτερικό αυτί. Μεταδίδει επίσης σήματα στον εγκέφαλο μέσω μικρών δονήσεων. Το ακουστικό τραύμα μπορεί να βλάψει τον τρόπο που αντιμετωπίζονται αυτές οι δονήσεις, με αποτέλεσμα την απώλεια ακοής.

Τύποι ακουστικών τραυμάτων

Εάν ο γιατρός σας πιστεύει ότι τα συμπτώματά σας υποδεικνύουν ακουστικό τραύμα, θα προβεί στην ενδεδειγμένη κλινική εξέταση και ανάλογα με την αιτία που προκάλεσε το ακουστικό τραύμα θα προτείνει την ανάλογη θεραπεία.

Επίσης, διαφορετικοί βαθμοί ακουστικού τραύματος μπορεί να απαιτούν διαφορετικές θεραπείες.

Ποιος διακινδυνεύει για ακουστικό τραύμα;

Στους ανθρώπους με αυξημένο κίνδυνο για ακουστικό τραύμα περιλαμβάνονται εκείνοι που:

1. εργάζονται σε περιβάλλον όπου  δυνατός βιομηχανικός εξοπλισμός λειτουργεί  για  μεγάλες  χρονικές  περιόδους

2. ζουν ή εργάζονται όπου άλλοι ήχοι υψηλής έντασης συνεχίζονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα

3. συχνά παρακολουθούν μουσικές συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις με μουσική υψηλής έντασης

4. κάνουν χρήση  όπλου

5. αντιμετωπίζουν εξαιρετικά δυνατούς ήχους χωρίς κατάλληλο εξοπλισμό, όπως ωτοασπίδες

Οι άνθρωποι που εκτίθενται συνεχώς σε επίπεδα θορύβου πάνω από 85 ντεσιμπέλ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ακουστικό τραύμα.

Ο γιατρός σας μπορεί να παρέχει μια εκτίμηση του φάσματος ντεσιμπέλ των κανονικών καθημερινών ήχων, όπως μια εκτίμηση περίπου 90 ντεσιμπέλ για έναν μικρό κινητήρα. Θα το κάνει αυτό για να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε αν οι ήχοι που αντιμετωπίζετε σας βάζουν σε υψηλότερο κίνδυνο για ακουστικό τραύμα και απώλεια ακοής.

Κάτω από 70 ντεσιμπέλ ή λιγότερο θεωρείται ασφαλές  για συνεχή ακρόαση. Αυτό είναι το εκτιμώμενο επίπεδο θορύβου μιας μέσης ομαδικής συνομιλίας.

Τρεις σημαντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στο ακουστικό τραύμα. Αυτά περιλαμβάνουν:

1. την ένταση του ήχου που μετράται σε ντεσιμπέλ

2. τον τόνο ή τη συχνότητα του ήχου (οι υψηλότερες συχνότητες είναι πιο επιβλαβείς)

3. το συνολικό χρόνο που το άτομο εκτέθηκε στον ήχο

Συμπτώματα ακουστικού τραύματος

Το κύριο σύμπτωμα του ακουστικού τραύματος είναι η απώλεια ακοής. Ακολουθούν οι εμβοές με επίσης υψηλό ποσοστό εμφάνισης.

Ο τραυματισμός εμφανίζεται στο επίπεδο του εσωτερικού αυτιού. Τα ευαίσθητα τριχωτά κύτταρα μπορεί να χάσουν τις συνδέσεις τους με τα νευρικά κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την ακοή.

Άλλες δομές των αυτιών μπορούν επίσης να βλαπτούν άμεσα από το δυνατό θόρυβο. Αιφνίδιοι ήχοι πάνω από 130 ντεσιμπέλ  μπορούν να βλάψουν το φυσικό μικρόφωνο του αυτιού, το όργανο του Corti.

Ο ακουστικός τραυματισμός μπορεί να βλάψει το τύμπανο, μαζί με τους μικρούς μυς του αυτιού.

Σε πολλές περιπτώσεις μακροχρόνιας βλάβης του ήχου, οι άνθρωποι αρχίζουν πρώτα να δυσκολεύονται να ακούσουν ήχους υψηλής συχνότητας. Δυσκολία ακρόασης ήχων σε χαμηλότερες συχνότητες μπορεί να συμβεί αργότερα.

Ο γιατρός σας μπορεί να εξετάσει την ανταπόκρισή σας σε διαφορετικές συχνότητες ήχου για να αξιολογήσει την έκταση του ακουστικού τραύματος.

Ένα από τα πιο σημαντικά συμπτώματα που μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη του ακουστικού τραύματος ονομάζεται εμβοές. Εμβοές είναι ένα είδος τραυματισμού στο αυτί που χαρακτηρίζονται από έντονο βουητό και περιγράφονται από τους ασθενείς άλλοτε σαν τζιτζίκια και άλλοτε σαν κουδούνισμα ή φουγάρο μεγάλου πλοίου.

Εκείνοι με ήπιες έως μέτριες εμβοές γνωρίζουν αυτό το σύμπτωμα καλύτερα όταν βρίσκονται σε ήσυχο περιβάλλον.

Εμβοές μπορεί να προκληθούν και  από τη χρήση ναρκωτικών, αλλαγές στα αιμοφόρα αγγεία, ή άλλες συνθήκες και παράγοντες. Συχνά πάντως αποτελούν τον πρόδρομο για ακουστικό τραύμα από την έκθεση σε δυνατούς θορύβους.

Οι εμβοές μπορούν να είναι επίμονες ή χρόνιες. Μακροπρόθεσμες εμβοές είναι ένας καλός λόγος για να υποψιαστεί κανείς ακουστικό τραύμα.

Διάγνωση ακουστικού τραύματος

Ο γιατρός σας θα σας ρωτήσει σε τι είδους θορύβους έχετε εκτεθεί σε διάφορες περιόδους της ζωής σας για να μπορέσει να κάνει μια διάγνωση.

Θα  χρησιμοποιήσει κατά την εξέταση οπωσδήποτε το ακοόγραμμα   για την ανίχνευση σημείων ακουστικού τραύματος. Σε αυτήν τη δοκιμή, εκτίθεστε σε ήχους ποικίλης έντασης και διαφορετικών τόνων για να αξιολογήσετε πιο προσεκτικά τι μπορείτε και τι δεν μπορείτε να ακούσετε.

Θεραπεία ακουστικού τραύματος

1. Φάρμακα

Ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει από του στόματος κορτικοστεροειδή φάρμακα σε ορισμένες περιπτώσεις οξέος ακουστικού τραύματος.

Ωστόσο, εάν αντιμετωπίζετε και ταυτόχρονη απώλεια ακοής, ο γιατρός σας θα τονίσει την προστασία του αυτιού από τους έντονους θορύβους.

2. Τεχνολογική βοήθεια ακοής

Η απώλεια ακοής μπορεί να αντιμετωπιστεί, αλλά η βλάβη δεν μπορεί να υποστρέψει.

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει τεχνολογική βοήθεια για την κατάσταση απώλειας ακοής σας, όπως ένα ακουστικό βαρηκοΐας. Νέοι τύποι ακουστικών βαρηκοΐας  μπορεί  να είναι διαθέσιμα για να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε την απώλεια ακοής από ακουστικό τραύμα.

4. Προστασία των αυτιών

Ο γιατρός σας πιθανότατα θα συστήσει τη χρήση ωτοασπίδων και άλλα είδη συσκευών για την προστασία της ακοής σας.

Αυτά τα στοιχεία είναι μέρος του εξοπλισμού ατομικής προστασίας  που οι εργοδότες θα πρέπει να προσφέρουν στους ανθρώπους όταν βρίσκονται σε ένα χώρο εργασίας με έκθεση σε δυνατούς θορύβους.

5. Προοπτικές για άτομα με ακουστικό τραύμα

Το ακουστικό τραύμα και  κατά συνέπεια η απώλεια ακοής δεν μπορεί να αντιστραφεί.

Η προστασία των αυτιών σας από δυνατούς θορύβους και ο περιορισμός των υπερβολικά δυνατών θορύβων μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε την υπάρχουσα ακοή σας. Ο ειδικός γιατρός θα σας κατευθύνει κατάλληλα για την καλύτερη δυνατή έκβαση.