Είδη Ακμής & Πότε Εμφανίζονται
Γράφει η Ελένη Χριστοδούλου, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Η ακμή αποτελεί τη συχνότερη, ίσως, δερματολογική φλεγμονώδη πάθηση. Αφορά στους τριχοσμηγματογόνους θύλακες του προσώπου, αλλά και του κορμού (πλάτη, στέρνο). Αυτό συμβαίνει διότι οι συγκεκριμένες περιοχές έχουν περισσότερους σμηγματογόνους αδένες με τους οποίους συνδέονται οι τριχικοί θύλακες.
Η έναρξη σηματοδοτείται στην προεφηβική περίοδο και μπορεί να συνεχιστεί έως την ενηλικίωση, αλλά και αργότερα.
Εκδηλώνεται με λευκά και μαύρα στίγματα, ωστόσο μπορεί να συνυπάρχουν και φλεγμονώδεις βλάβες (φλύκταινες, οζίδια, κύστεις).
Τα αίτια εμφάνισης είναι ποικίλα. Ο κύριος μηχανισμός είναι η υπερπαραγωγή σμήγματος και η απόφραξη των δερματικών πόρων, ο οποίος σε συνδυασμό με κάποια βακτήρια, όπως το p. acnes, οδηγούν στη δημιουργία φλεγμονής. Υπάρχει συσχέτιση με γενετικούς παράγοντες αλλά και με:
- Διατροφή
- Ρύπανση
- Καλλυντικά προϊόντα
- Ορμονικούς παράγοντες
- Φάρμακα (π.χ. κορτιζόνη)
Οι σημαντικότεροι τύποι ακμής είναι οι εξής :
- Κοινή ακμή
Είναι ο συνηθέστερος τύπος. Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας στο πρόσωπο, την πλάτη, τα χέρια. Μπορεί να είναι από ήπια έως πολύ σοβαρή.
- Φαγεσωρική ακμή
Χαρακτηρίζεται από την παρουσία βλαβών (φαγεσώρων) στο πρόσωπο
- Ακμή ενηλίκων
Εμφανίζεται μετά την εφηβεία. Μπορεί να προκληθεί ή να επιδεινωθεί, από ορμονικούς παράγοντες, χρήση αλκοόλ αλλά και από το άγχος.
- Νεογνική ακμή
Εμφανίζεται σε νεογνά μικρότερα του ενός έτους, στο πρόσωπο κυρίως αρρένων βρεφών.
- Κυστική ακμή
Αποτελεί τη σοβαρότερη μορφή της κοινής ακμής. Εμφανίζεται στο πρόσωπο ή στο σώμα, με έντονα φλεγμονώδη στοιχεία και επώδυνες κύστεις.
- Οζώδης ακμή
Όπως και στην κυστική, επικρατεί το φλεγμονώδες στοιχείο. Εμφανίζεται με βαθιά, σκληρά, επώδυνα οζίδια.
- Βλατιδοφλυκταινώδης ακμή
Κύρια χαρακτηριστικά αποτελούν οι βλατίδες και οι φλύκταινες σε πρόσωπο και κορμό. (Οι βλατίδες είναι συμπαγή επάρματα -σημεία που προεξέχουν στο δέρμα- ποικίλου μεγέθους και χρώματος τα οποία δεν υποχωρούν με την πίεση.
- Μηχανική ακμή ή ακμή των αθλητών
Εμφανίζεται λόγω υπερβολικής τριβής ή πίεσης στο δέρμα.
- Κεραυνοβόλος ακμή
Αποτελεί τη σοβαρότερη μορφή κυστικής ακμής. Εμφανίζεται κυρίως σε αγόρια εφηβικής ηλικίας. Απαραίτητη είναι η άμεση αντιμετώπιση με από του στόματος φαρμακευτική αγωγή.
- Ακμή της Μαγιόρκα ή θερινή ακμή
Εμφανίζεται τους θερινούς μήνες, κυρίως στις γυναίκες, έπειτα από υπερβολική έκθεση στον ήλιο ή σε κλίματα με έντονη υγρασία. Συνήθως υποχωρεί το φθινόπωρο.
- Εξ επαφής ακμή
Παρουσιάζεται σε ενήλικες γυναίκες, λόγω επαφής-χρήσης με ακατάλληλα για την επιδερμίδα τους καλλυντικά ή φάρμακα που πυροδοτούν την ακμή.
- Φαρμακευτική ακμή
Εμφανίζεται με φλύκταινες ή βλατίδες στο πρόσωπο αλλά και στο σώμα μετά τη λήψη στεροειδών φαρμάκων.
- Τραυματική ακμή
Προκαλείται από τον ίδιο τον ασθενή ο οποίος τραυματίζει μόνος του τα σπυράκια ή τους φαγέσωρες.
- Ροδόχρους ακμή
Αποτελεί μια χρόνια φλεγμονώδη πάθηση που εντοπίζεται στο πρόσωπο, κυρίως, ενήλικων γυναικών (μεταξύ 30 και 50 ετών).
Σε όλες τις παραπάνω μορφές, είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να συμβουλεύεται τον δερματολόγο του, πρωτίστως για την αντιμετώπιση και θεραπεία και, βέβαια, για την αποφυγή ανεπιθύμητων συμβάντων (π.χ. δημιουργία ουλών).
