Καρκίνος του μαστού και πρόληψη

Του Φραγκίσκου Φαφουλάκη,  Χειρουργού, Επιμελητή Β΄ Χειρουργικής Κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Ο καρκίνος του μαστού είναι όντως ένα πολύ ευαίσθητο θέμα για τις γυναίκες, όμως δεν πρέπει να αποτελεί πλέον ταμπού. Τις προηγούμενες δεκαετίες οι γυναίκες το θεωρούσαν ντροπή να πουν στην οικογένεια –ιδίως σε πιο κλειστές κοινωνίες- ότι κάτι πιάνουν στο μαστό τους, που δεν υπήρχε εκεί παλιότερα, με αποτέλεσμα οι περισσότερες είτε να μην αναζητούν καθόλου ιατρική βοήθεια ή να την αναζητούν ενώ ήταν πια αργά και η κατάσταση είχε ξεφύγει από τον έλεγχο. Ευτυχώς τις 2-3 τελευταίες δεκαετίες ο καρκίνος του μαστού έπαψε να αποτελεί κοινωνικό στίγμα και όλο και περισσότερες γυναίκες είτε πια ελέγχονται συστηματικά ανά έτος ή καταφεύγουν στον ειδικό μόλις παρατηρήσουν κάποια αλλαγή στο μαστό τους. Σε αυτό συνέβαλε τόσο η ενημέρωση από την πολιτεία και από ειδικούς φορείς, όσο και η σταδιακή κατανόηση πια ότι ο καρκίνος του μαστού μας αφορά όλους, τόσο τις γυναίκες αλλά και σε πολύ μικρότερα βεβαίως ποσοστά και τους άνδρες.

Πόσο συχνός είναι;

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνή νεοπλασία στις γυναίκες.

23% των νεοπλασιών στις γυναίκες

14% των θανάτων από νεοπλασία στις γυναίκες οφείλεται σε καρκίνο μαστού

1,6% των συνολικών θανάτων στις γυναίκες οφείλονται σε καρκίνο μαστού

8-10% των γυναικών θα αναπτύξουν καρκίνο μαστού κάθε χρόνο

15% των γυναικών έχουν συγγενή Α βαθμού με καρκίνο μαστού.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάθε χρόνο περίπου 4500 γυναίκες και 200 άνδρες στην Ελλάδα θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού.

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για την πρόληψη, γιατί είναι τόσο σημαντική;

Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του προβλήματος, ας δούμε μερικά στατιστικά στοιχεία.

Κάθε έτος 250.000 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκονται στην Ευρώπη και 175.000 στην Αμερική και ότι, μία 1/8 γυναίκες περίπου, θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού στη διάρκεια της ζωής τους

Αν και ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή απειλή για την κάθε γυναίκα, οι Ελληνίδες εξακολουθούν να θεωρούν ότι ο κίνδυνος αυτός δεν τις αφορά. Παρά το γεγονός ότι κάθε χρόνο περίπου 4.500 γυναίκες στη χώρα μας μαθαίνουν ότι πάσχουν από την ασθένεια, μόνο στο 5% των περιπτώσεων η διάγνωση της νόσου έγινε σε πρώιμα στάδια. Αντίθετα στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό της πρώιμης διάγνωσης φθάνει έως και το 60%.

Ο προληπτικός έλεγχος και η έγκαιρη διάγνωση καθιστούν τον καρκίνο του μαστού μια ιάσιμη νόσο, ενώ αν η ασθένεια εντοπισθεί σε προχωρημένα στάδια τότε οι πιθανότητες πλήρους θεραπείας μειώνονται αισθητά.

Τι περιλαμβάνει η πρώιμη διάγνωση;

Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού αποτελεί όχι μόνο τη σωτηρία, αλλά και μία εύκολη διαδικασία. Οι μέθοδοι πρώιμης διάγνωσης είναι τρεις:

Αυτοεξέταση του στήθους σε μηνιαία βάση.

Τακτικές επισκέψεις στο γιατρό για κλινική εξέταση

Τακτική μαστογραφία

Όσον αφορά τη μαστογραφία, πόσο σημαντική είναι;

Η μαστογραφία αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού. Η μαστογραφία, για να το πούμε με απλά λόγια, είναι στην ουσία μια ακτινογραφία του μαστού, μία εξέταση που επιτρέπει στο γιατρό σας να δει το εσωτερικό του μαστού σας. Η μαστογραφία μπορεί να διαγνώσει ένα ογκίδιο μαστού πολύ πριν αυτό γίνει ψηλαφητό. Όταν μία γυναίκα ψηλαφά ένα ογκίδιο στο μαστό της αυτό είναι κατά μέσο όρο περίπου 2 εκατοστά ενώ η μαστογραφία μπορεί να διαγνώσει ογκίδια μόλις πολύ μικρότερα.

Κάθε πότε πρέπει να γίνεται;

Η μαστογραφία στα πλαίσια της πρώιμης διάγνωσης, δηλαδή σε γυναίκες που δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό και που δεν έχουν κανένα σύμπτωμα στο μαστό τους ούτε ψηλαφούν οι ίδιες ή ο γιατρός τους κάτι στο στήθος θα πρέπει να γίνεται για πρώτη φορά μεταξύ 35-40 ετών. Από τη ηλικία των 40 και μετά η μαστογραφία θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο και βέβαια να συνδυάζεται και με επίσκεψη στο ιατρό μας για κλινική εξέταση.

Οι γυναίκες κάτω των 40 ετών με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή άλλες ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχουν θα πρέπει να συμβουλεύονται γιατρό για το πότε είναι καλό να ξεκινήσουν τις μαστογραφίες