Πλαστική στήθους: Οι απαντήσεις σε όλα όσα θέλεις να ρωτήσεις
Γράφει ο Δρ. Πέτρος Σπυριούνης, Πλαστικός Χειρουργός.
Ήταν άνοιξη του 1962 όταν η Τίμι Τζιν Λίνζεϊ, μητέρα έξι παιδιών, βρέθηκε στο χειρουργικό τραπέζι του νοσοκομείου Τζέφερσον Ντέιβις στο Χιούστον του Τέξας για να κάνει την πρώτη αυξητική πλαστική στήθους. Μέσα στις επόμενες δύο ώρες θα πήγαινε από B cup σε C cup, σε μία επέμβαση που θα έγραφε ιστορία.
Παρότι έμεινε πολύ ευχαριστημένη με το τελικό αποτέλεσμα, η Λίνζεϊ δεν είχε σκοπό να κάνει πλαστική στήθους. Μία επέμβαση αφαίρεσης ενός τατουάζ είχε ζητήσει αλλά οι δύο φιλόδοξοι γιατροί της, ο Φρανκ Γκέροου και ο Τόμας Κρόνιν, τη ρώτησαν εάν θα σκεφτόταν ποτέ να μπει εθελοντικά στη διαδικασία μίας πρωτόγνωρης επέμβασης.
Στα εξήντα σχεδόν χρόνια που μας χωρίζουν από τότε, η αυξητική έχει γίνει η συχνότερα εκτελούμενη επέμβαση αισθητικής πλαστικής χειρουργικής στις Η.Π.Α. σύμφωνα με στοιχεία του 2018 από την ετήσια στατιστική του αμερικανικού κολλεγίου πλαστικών χειρουργών, ενώ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια παρατηρείται συνεχώς αυξανόμενος αριθμός γυναικών που προχωρά στην επέμβαση παγκοσμίως. Οι νεότερες τεχνικές έχουν ευτυχώς αφήσει πίσω παρωχημένες πρακτικές.
«Η τάση του Baywatch breast, δηλαδή των πολύ µεγάλων ενθεµάτων σιλικόνης που δημιουργούσαν το αφύσικο look αερόστατου έχει εγκαταλειφθεί», μας εξηγεί ο αισθητικός και επανορθωτικός πλαστικός χειρουργός Δρ Πέτρος Σπυριούνης. «Έτσι µειώθηκε και η πτώση του στήθους καθώς όσο µεγαλύτερο είναι το ένθεµα, τόσο µεγαλύτερη είναι και η µελλοντική πτώση µε την πάροδο του χρόνου. Την ίδια στιγμή, οι επεµβάσεις ανόρθωσης και µείωσης του µαστού γίνονται πλέον µε τις κατά το δυνατόν λιγότερες τοµές».
Ο Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών είναι διευθυντής στη Γ΄ Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής του νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν από το 2019, όπου έχει αφοσιωθεί ως επί το πλείστον στην αισθητική χειρουργική του προσώπου, στον καρκίνο του δέρματος, στην αισθητική χειρουργική του μαστού όπως και στην αποκατάστασή του μετά από μαστεκτομή. Ως πρώην στρατιωτικός ιατρός δεν έχει μάθει να διανθίζει τη γλώσσα του σε βάρος της απαραίτητης ειλικρίνειας απέναντι στον ασθενή.
«Υπάρχουν λύσεις για να απολαύσει μία γυναίκα ένα φυσικό αποτέλεσμα μέσα από την πλαστική στήθους», ξεκαθαρίζει. «Η εξέλιξη στην ασφάλεια της αναισθησίας, οι µελέτες ανάλυσης των εγχειρητικών τεχνικών, τα τυχόν υλικά που χρησιµοποιούνται, όλα ελέγχονται µε αυστηρά κριτήρια. Χρειάζεται, όμως, προσοχή και στην επιλογή του ιατρού προφανώς, διότι απαιτείται ιδιαίτερη και αποδεδειγµένη εξειδίκευση στην πλαστική χειρουργική του γυναικείου στήθους».
Ο ίδιος μετράει πάνω από είκοσι χρόνια εμπειρίας στην πλαστική στήθους, έχει δει όλα της στάδια και έτσι μπόρεσε να απαντήσει αναλυτικά σε όλες μας τις απορίες, όπως λόγου χάρη για τη μέθοδο της λιπομεταφοράς.
«Η λιποµεταφορά χρησιµοποιείται στην αποκατάσταση του µαστού µετά από µαστεκτοµή ως συµπληρωµατική των ενθεµάτων και λιγότερο στην αυξητική στήθους, καθώς σπάνια επιτυγχάνεται αύξηση µεγέθους πάνω από ένα νούµερο (C cup από B cup) µόνο µε λιποµεταφορά», μας είπε. «Επίσης χρειάζονται τουλάχιστον τρεις επεµβάσεις σε διάστημα διετίας καθώς ένα ποσοστό του λίπους απορροφάται και δε µένει µόνιµα. Η προσφορά της λιποµεταφοράς συνίσταται στην απόκρυψη των “ρυτίδων” των ενθεµάτων που εµφανίζονται µετά από χρόνια από την επέµβαση, κυρίως στον άνω και έσω πόλο του στήθους. Εκεί έχει ένδειξη. Το ερωτηµατικό µε τη µεταφορά λίπους είναι, λοιπόν, ποια ποσότητα απ’ αυτό παραµένει µόνιµα και κατά πόσο δε δηµιουργεί προβλήµατα στον προληπτικό έλεγχο του µαστού όπως η µαστογραφία. Η παγκόσµια ιατρική κοινότητα δεν έχει συµφωνήσει σε ξεκάθαρες οδηγίες που να αφορούν τον τρόπο προετοιµασίας του λίπους πριν την έγχυση καθώς και για τους τρόπους συλλογής του για µεγαλύτερα ποσοστά µόνιµης επιβίωσης στα σηµεία όπου τοποθετείται».
Επόμενη στάση τα ενθέματα. Ποιοι τύποι είναι διαθέσιμοι και ποιοι είναι οι κίνδυνοι που κρύβει ο καθένας τους;
«Η επιλογή του κατάλληλου τύπου ενθέµατος σε ό,τι αφορά το υλικό, το σχήµα, το µέγεθος αλλά και το περίβληµα αποτελεί θέµα συζήτησης µεταξύ του χειρουργού και της ασθενούς, µε γνώμονα πάντοτε την υγεία της», αναλύει. «Υπάρχουν ενθέµατα φυσιολογικού ορού, ενθέµατα σιλικόνης, ενθέµατα που περιέχουν φυσιολογικό ορό και σιλικόνη, ενθέµατα στρογγυλά, ενθέµατα ανατοµικά. Ο κυριότερος παράγοντας επιλογής αφορά πρωτίστως στην ασφάλεια της ασθενούς. Ο οργανισµός τροφίµων και φαρµάκων των Η.Π.Α. (FDA) διενεργεί συνεχείς ελέγχους ποιότητας και προτείνει συγκεκριµένους τύπους ενθεµάτων που πληρούν τα στάνταρ ασφάλειας».
«Τα ενθέµατα σιλικόνης τραχείας επιφάνειας νέας γενιάς υπερτερούν στο αισθητικό αποτέλεσµα και στην µικρότερη εµφάνιση “κάψας” έναντι των ενθεµάτων του φυσιολογικού ορού», συνέχισε, «αλλά παρουσιάζουν σε πολύ µικρό ποσοστό (1/3.000 έως 1/50.000 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αυξητική στήθους παγκοσμίως, αναλόγως με τον τύπο ενθέματος που χρησιμοποιήθηκε) µία σοβαρή νόσο, το αναπλαστικό µεγαλοκυτταρικό λέμφωμα, όπως φάνηκε στις στατιστικές των τελευταίων πέντε ετών. Άλλα υποτιθέµενα “νέα” ενθέµατα µε “επαναστατικό” σχήµα ανακαλούνται από τις κατασκευάστριες εταιρείες µε υπόνοιες σοβαρών προβληµάτων. Οι ασθενείς θα πρέπει να είναι επιφυλακτικοί στον όρο “νέο” του µάρκετινγκ, και ακόµη περισσότερο επιφυλακτικοί στον όρο “επαναστατικό” σε ό,τι αφορά τα ενθέµατα στήθους».
Όσο όμως μας καλεί να είμαστε επιφυλακτικοί στα εύκολα τσιτάτα, άλλο τόσο συνιστά ψυχραιμία για τους μύθους γύρω από την πλαστική στήθους.
«Ανέκδοτες ιστορίες έκρηξης ενθεµάτων σε πτήσεις αεροσκαφών αποτελούν µυθοπλασία», τονίζει. «Ένας άλλος µύθος είναι επίσης ότι τα ενθέµατα έχουν ισόβια διάρκεια. Δεν ισχύει ασφαλώς. Τέλος, υπάρχουν και νοσήµατα που αποδίδονται στα ενθέµατα, χωρίς αυτό να έχει εξακριβωθεί επιστηµονικά».
«Αυτό που έχει παρατηρηθεί την τελευταία πενταετία και αφορά στην χρήση ενθεµάτων σιλικόνης τραχείας επιφάνειας είναι η εµφάνιση αναπλαστικού µεγαλοκυτταρικού λεµφώµατος σε ένα ελάχιστο ποσοστό ασθενών που έχουν κάνει αυξητική στήθους», αναφέρει. «Συγκεκριµένες εταιρείες ενθεµάτων εµφάνισαν µεγαλύτερο ποσοστό και αποσύρθηκαν από την αγορά µετά από έλεγχο του FDA. Παρά τη σπάνια εµφάνιση της νόσου που είναι ιάσιµη – ειδικά αν γίνει αντιληπτή νωρίς – παραµένει το σοβαρότερο πρόβληµα στη χρήση των ενεθεµάτων σιλικόνης».
Η αυξητική πλαστική στήθους συνοδεύεται συχνά και από ανόρθωση, χωρίς να είναι αυτό πάντοτε απαραίτητο. Ποια είναι, όμως, τα οφέλη της;
«Η πρόκληση στην επέµβαση ανόρθωσης στήθους είναι πολλαπλή γιατί ο πλαστικός χειρουργός ουσιαστικά καλείται να σχηµατίσει ένα νέο σφριγηλό στήθος µε τη µικρότερη τοµή και να δώσει τον χαµένο όγκο στον πτωτικό µαστό», περιγράφει. «Μερικές φορές χρειάζεται η προσθήκη ενθέµατος για ταυτόχρονη αυξητική και ανόρθωση όπως σε πολύ “άδειους” µαστούς, ενώ άλλες φορές µπορεί να χρειαστεί η εφαρµογή πλέγµατος για ενίσχυση».
Ο Δρ Σπυριούνης έχει επιλέξει να κάνει τη συγκεκριμένη επέμβαση με τη μέθοδο της μίας και μόνο τομής.
Όπως μας είπε, «η µέθοδος της µίας µόνο τοµής περιλαµβάνει τοµή γύρω και κάτω από την θηλή, αλλά όχι κάτω από τον µαστό, και αποτελεί την µέθοδο εκλογής µου γιατί προσφέρει καλύτερο αισθητικό αποτέλεσµα µε σαφώς µικρότερη ουλή. Ασφαλώς σε µία ασθενή µε πολύ µεγάλη απώλεια βάρους όπου το πρόβληµα χαλάρωσης επεκτείνεται µέχρι την µασχάλη και τη ράχη, η τοµή της “άγκυρας” είναι αναπόφευκτη».
Άλλες εναλλακτικές τεχνικές από την τομή της τυπικής άγκυρας που δεν προτιμά αν μπορεί να την αποφύγει, είναι μικρότερες τομές όπως η τομή L, ή τεχνικές με μικρή υπομάστια τομή αντί της τυπικής μεγάλης τομής.
«Γενικά λιγότερες τοµές σηµαίνουν ταχύτερη ανάρρωση, λιγότερη δυσφορία και καλύτερο αποτέλεσµα όταν συνδυάζονται µε τα σωστά κριτήρια επιλογής κάθε ασθενούς – γιατί δεν υπάρχει περίπτωση µία τεχνική να είναι κατάλληλη για όλους τους τύπους ασθενών», επισημαίνει. «Οι τεχνικές των µικρών τοµών είναι και οι δυσκολότερες, αλλά ο πλαστικός που ασχολείται µε την ανόρθωση πρέπει να είναι εξοικειωµένος µε όλες ώστε να µη διστάζει να χρησιµοποιήσει την κατάλληλη για να επιτύχει το καλύτερο αποτέλεσµα. Εξάλλου γι’ αυτό μας επιλέγει η ασθενής».
Η έτερη, όλο και δημοφιλέστερη πλαστική στήθους είναι η μειωτική επέμβαση, η οποία εκτός από το αισθητικό αποτέλεσμα σχετίζεται άμεσα με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
«Το µεγάλο βαρύ στήθος δηµιουργεί πλήθος προβληµάτων – από πόνους στον αυχένα και στην µέση μέχρι δυσκολία στην κλινική εξέταση του µαστού και στην καθηµερινή δραστηριότητα», αναφέρει. «Όπως έχουν δείξει µελέτες µεγάλου αριθµού ασθενών που υποβλήθηκαν σε µειωτική επέµβαση στήθους, η επέµβαση μπορεί να προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής, αφού η ασθενής παύει να έχει ενοχλήσεις στους ώµους, στη σπονδυλική στήλη, ακόµη και πονοκεφάλους τύπου ηµικρανίας».
«Οι ασθενείς µετά την επέµβαση επιστρέφουν στην καθηµερινότητα µε άνεση, ασκούνται ελεύθερα, µέχρι και η στάση του σώµατός τους αλλάζει από την απαλλαγή του βάρους που τις ανάγκαζε να περπατούν µε σκυφτούς ώµους. Η νέα εικόνα τούς δίνει αυτοπεποίθηση. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι πολλές ασθενείς θεωρούν σπουδαία ακόµη και την επιστροφή τους στην παραλία που είχαν στερηθεί για µεγάλο διάστηµα λόγω του µεγάλου στήθους».
Όσο για το επόμενο μεγάλο στοίχημα της επιστηµονικής κοινότητας σχετικά µε την πλαστική στήθους, ο Δρ Σπυριούνης το εντοπίζει σε πολλαπλά πεδία.
«Οι έρευνες αφορούν σε περισσότερους από έναν τοµείς», αναγνωρίζει. «Κυρίως στρέφονται στην εξάλειψη των σπάνιων προβληµάτων µε τα ενθέµατα όπως το αναπλαστικό λέµφωµα, στην αποτελεσµατικότερη αντιµετώπιση του σχηµατισµού “κάψας”, και στην καλύτερη επιβίωση του λίπους ώστε να παραµένει σε µεγαλύτερα ποσοστά και να µην εµπλέκεται στη διαφορική διάγνωση βλαβών στην απεικόνιση του µαστού».
Κλείνοντας τη συζήτησή μας, δε θα μπορούσαμε παρά να αναφερθούμε στην επανορθωτική πλαστική στήθους μετά τη μαστεκτομή. Ένα τόσο ευαίσθητο χειρουργείο για τις γυναίκες, το το οποίο συχνά βιώνουν ως πλήγμα στη θηλυκότητά τους.
«Έχουµε ενδιαφέρουσες εξελίξεις, την τελευταία πενταετία, στην αποκατάσταση του µαστού, που αφορούν στην άµεση ανακατασκευή του στήθους σε ένα µόνο χειρουργείο, ταυτόχρονα με την μαστεκτομή. Βεβαίως δεν αφορά όλες τις ασθενείς», διευκρινίζει, «αλλά όταν υπάρχουν οι ενδείξεις ότι αυτό είναι εφικτό, τότε η αποκατάσταση γίνεται στο ίδιο χειρουργείο. Σε αυτό βοήθησε πολύ η εξέλιξη των απορροφήσιµων πλεγµάτων. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι αποκατάστασης του μαστού και ότι μία γυναίκα που περνά την εμπειρία του καρκίνου δε θα βιώσει το “ακρωτηριαστικό” συναίσθηµα της µαστεκτοµής».
