Πώς μπορεί ο γονιός να καταλάβει ότι το παιδί του κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών;

Επιμέλεια Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr

Σίγουρα δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα να αναγνωρίσει κανείς και να παραδεχτεί ότι το παιδί του είναι χρήστης ναρκωτικών και χρήζει βοήθειας. Αυτό εξαρτάται από τον βαθμό χρήσης των ουσιών ωστόσο μετά και από μελέτες έχει διαφανεί ότι υπάρχουν κάποια σημάδια που προδίδουν την χρήση ή και εξάρτηση ενός ατόμου.

Σε μια εποχή του πλαστού και του φαίνεσθε ο γονείς οφείλουν να είναι σε εγρήγορση και να έχουν τα μάτια τους ανοικτά για τα παιδιά τους από την προεφηβική κιόλας ηλικία.

Έρευνες από ερωτηματολόγια και γιατρούς έχουν δείξει ότι υπάρχουν παιδιά που ξεκίνησαν να κάνουν χρήση κάνναβης από τα 11 τους χρόνια.

Σίγουρα για κανένα γονέα δεν είναι ότι πιο ευχάριστο να βρεθεί αντιμέτωπος με μια τέτοια αλήθεια ή ένα τόσο λυπηρό γεγονός, ωστόσο οι ειδικοί ψυχολόγοι συνιστούν μετά την παραδοχή της πραγματικότητας, την γρήγορη αντίδραση.

Όχι με αστυνομικά μέτρα και τιμωρίες. Αν γνωρίζετε καλά τα παιδιά σας και ξέρετε τι συμβαίνει στη ζωή τους, τότε θα μπορέσετε να καταλάβετε ευκολότερα αν κάποιες αλλαγές πρέπει να προκαλέσουν ανησυχία ή όχι. Είναι όμως ζωτικής σημασίας να μην πανικοβληθείτε και να μην αρχίσετε να παριστάνετε τον ντεντέκτιβ. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει έλλειψη εμπιστοσύνης και φόβο, καθώς και να επιτείνει τις διαφορές ανάμεσά σας.

Το καλύτερο είναι να ζητήσετε την βοήθεια ενός ειδικού. Ελάτε σε επαφή με το γιατρό σας, το τοπικό Νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας, μιλήστε στον ιερέα της ενορίας σας ή στον σχολικό σύμβουλο. Κοιτάξτε στον κατάλογο για τα τηλέφωνα των Κέντρων Αποτοξίνωσης. Μιλήστε στους φίλους ή τους γείτονές σας.

Σχετικά με το αν κάποιο εξαρτημένο άτομο μπορεί να διακόψει τη χρήση από μόνο του χωρίς ιατρική/ψυχολογική βοήθεια,  η απάντηση σύμφωνα με τους ψυχολόγους  είναι ότι μπορεί να το κάνει αυτό και πολλοί χρήστες διακόπτουν από μόνοι τους.

Είτε λάβει κανένας επαγγελματική βοήθεια είτε όχι είναι απαραίτητο να έχει κίνητρα, να έχει λάβει από μόνος του την απόφαση να διακόψει. Η μόνη περίπτωση που συστήνουμε απαραιτήτως λήψη ιατρικής βοήθειας για τη διακοπή της χρήσης, είναι η χρόνια εξάρτηση από το αλκοόλ με σωματική εξάρτηση, διότι το στερητικό σύνδρομο είναι πολύ επικίνδυνο και ενέχει κινδύνους για τη ζωή.

ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΩ ΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα συμπτώματα της χρήσης ουσιών, ιδιαίτερα όταν το παιδί μπορεί να βρίσκεται στα αρχικά στάδια. Όμως, είναι σημαντικό οι γονείς να έχουν μια τέτοια συναισθηματική σχέση με το παιδί τους, ώστε πολύ νωρίτερα να αναγνωρίσουν χαρακτηριστικά που δεν σχετίζονται άμεσα με τη χρήση και την εξάρτηση αλλά μπορεί να αφορούν προβληματική ανάπτυξη του παιδιού. 

Υπάρχουν κάποια σημάδια που οι γονείς μπορεί να προσέξουν όπως,

ΔΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΙΜΟ, ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ Ή ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Οι ψυχολόγοι επισημάνουν πως όλα αυτά είναι σημάδια ότι το παιδί σας υποκύπτει στην πίεση των συνομηλίκων του. Αυτό σημαίνει ότι κινδυνεύει να υποκύψει στην ίδια παρεΐστικη πίεση και με τα ναρκωτικά. Όλοι θέλουμε να είμαστε “ενσωματωμένοι” στην κοινωνία -ιδιαίτερα τα παιδιά – και το να ενδίδεις στις απαιτήσεις της παρέας σου δεν είναι αναγκαστικά κακό πράγμα.

ΚΑΚΕΣ ΠΑΡΕΕΣ Ξαφνικά το παιδί σας αποκτά νέες κακές παρέες. Οι φίλοι του παιδιού σας είναι σαν ένας καθρέφτης για το γιο ή την κόρη σας. Κοιτάξτε σ’ αυτόν τον καθρέφτη και προσπαθήστε να δείτε το δικό σας παιδί.

ΑΡΓΟΠΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΑ Τα παιδιά είναι εκπληκτικά στο να καλύπτονται συνεπώς οι γονείς οφείλουν να ελέγχουν διακριτικά κατά πόσον τα παιδιά τους είναι συνεπή στις υποχρεώσεις τους στο σχολείο κυρίως. Δεν είναι κακό αν υποψιάζεστε κάτι να πάρετε ένα τηλέφωνο στο σχολείο να ρωτήσετε για τις απουσίες του.

ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ για οτιδήποτε και κυρίως για το σχολείο. Αν το παιδί σας πειραματίζεται με τα ναρκωτικά, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δείτε τέτοιες αλλαγές συμπεριφοράς. Συχνά οι γονείς αυτό το βλέπουν σαν φυσιολογική εφηβική συμπεριφορά – που μπορεί και να είναι φυσικά.

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΥΠΝΟΥ Μήπως κοιμάται πολύ ή λίγο ;

ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΒΡΩΜΙΚΗΣ Η ΑΝΗΘΙΚΗΣ ΓΛΩΑΣΣΑΣ Μήπως το παιδί σας ξαφνικά άρχισε να μιλά με βρομόλογα; Αυτό θα σας υποδείκνυε ότι άρχισε να ενδίδει στην πίεση της παρέας του και θα ήταν ένα σημάδι προειδοποίησης για σας.  

Επίσης, άλλα σημάδια για εγρήγορση είναι τα ξεσπάσματα θυμού, η παράνοια, τα ψέματα, οι κυκλοθυμικές στάσεις, η υπερβολική και αργή χρήση ομιλίας.

Μερικές φορές είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κάποιος τη διαφορά ανάμεσα στην κανονική εφηβική συμπεριφορά και στη συμπεριφορά που δημιουργείται από τη χρήση ουσιών. Αλλαγές που είναι ακραίες ή που διαρκούν περισσότερο από μερικές μέρες μπορεί να είναι μια ένδειξη.

Σκεφτείτε τις επόμενες ερωτήσεις:

• Φαίνεται το παιδί σας απόμακρο, μελαγχολικό, κουρασμένο, απρόσεχτο σε σχέση με την προσωπική του περιποίηση;
• Έχει αρχίσει να γίνεται εχθρικό, επιθετικό και μη συνεργάσιμο ;
• Έχει ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του από χαρούμενο και ζωηρό σε σκυθρωπό, αμίλητο και κακόκεφο;
• Έχουν χειροτερέψει οι σχέσεις του παιδιού σας με τα άλλα μέλη της οικογένειας;
• Έχει απομακρύνει ή παρατήσει τους παλιούς του φίλους;
• Παρουσιάζει χαμηλή σχολική απόδοση και πολλές απουσίες;
• Έχει χάσει το ενδιαφέρον του για τις αγαπημένες του δραστηριότητες;
• Έχουν αλλάξει οι συνήθειες του παιδιού σας όσον αφορά τη διατροφή και τον ύπνο του (π.χ. υπνηλία ή αϋπνία, απώλεια όρεξης);
• Λέει πολλά ψέματα και παρουσιάζει έντονη μυστικοπάθεια;
• Παρουσιάζονται ανεξήγητες απώλειες χρημάτων ή αντικειμένων από το σπίτι;
• Παρουσιάζονται ασυνήθιστες μυρωδιές, λεκέδες ή σημάδια στο σώμα, τα ρούχα ή στο δωμάτιό του;
• Έχετε βρει ασυνήθιστη σκόνη, χάπια, κομμάτια αλουμινόχαρτο, πλαστικά καλαμάκια, χαρτάκια για τσιγάρο, βελόνες ή σύριγγες

Θετικές απαντήσεις στην πλειοψηφία αυτών των ερωτήσεων μπορεί να δείχνουν ότι το παιδί κάνει χρήση ουσιών. Όμως, κάποιες από αυτές τις ενδείξεις μπορεί, επίσης, να εμφανίζονται σε ένα παιδί το οποίο δεν χρησιμοποιεί ουσίες αλλά μπορεί να έχει άλλα προβλήματα. Εάν έχετε αμφιβολία, ζητήστε βοήθεια.

ΕΙΔΗ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ

01. Ινδική κάνναβις

Η μαριχουάνα/χασίς επηρεάζει τη μνήμη, την κρίση και την αντίληψη.

 02. ‘Εκσταση

‘Εκσταση είναι η ονομασία που χρησιμοποιείται για τη μεθιλενοδιοσιμεταμφεταμίνη. Κυκλοφορεί συνήθως σε μορφή χρωματιστών χαπιών με διάφορα σχέδια, όπως καρδιές, αστέρια, κ.α.

03. Κοκαΐνη

H κοκαΐνη είναι μια ουσία με βραχεία διεγερτική επίδραση στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και με ιδιότητες τοπικού αναισθητικού.

04. Κράκ

Το κρακ είναι μια μορφή free-base κοκαΐνης που η διαδικασία παραγωγής του είναι σχετικά εύκολη. Αυτό κάνει την ουσία αρκετά φθηνή στην παράνομη αγορά, άρα και πιο προσιτή

05. Παραισθησιογόνα

Τα παραισθησιογόνα είναι μια σειρά από ουσίες που έχουν την ιδιότητα να διαταράσσουν τον ψυχικό κόσμο του ατόμου και να προκαλούν αντιληπτικές διαταραχές, όπως οπτικές και ακουστικές παραισθήσεις.

06. Μεθαμφεταμίνη (speed)

Το speed είναι διεγερτικό που συχνά κατασκευάζεται από το ανακάτεμα διάφορων διεγερτικών φαρμάκων.

07. Ηρωίνη

Η ηρωίνη προέρχεται από την οπιούχο παπαρούνα που χρησιμοποιείται και για τη δημιουργία της κατηγορίας αναλγητικών-ναρκωτικών φαρμάκων όπως η κωδείνη και η μορφίνη.

08. Rohypnol

Το Rohypnol ανήκει στην κατηγορία των βενζοδιαζεπινών (όπως το Stedon και το Xanax) και στην Ελλάδα κυκλοφορεί με τα ονόματα Hypnocedon και Vulbegal (λεξιλόγιο πιάτσας: ύπνος, βούλμπε, κουμπιά, βενζίνες κ.ά.).

09. GHB

To GHB κυκλοφορεί συνήθως σε μορφή σκόνης ή διαλυμένο σε κάποιο υγρό. Στην υγρή μορφή του ο χρήστης δεν μπορεί να γνωρίζει την περιεκτικότητα του GHB στο υγρό και για αυτό το λόγο πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός.

10. Κεταμίνη

Η Κεταμίνη κυκλοφορεί σε υγρή μορφή ή σε λευκή σκόνη και η χρήση της ποικίλει. Μπορεί να καπνιστεί, να χορηγηθεί ενδοφλεβίως, ή να ληφθεί από το στόμα ή τη μύτη.

11. Εισπνεόμενα – πτητικά

Τα εισπνεόμενα είναι ουσίες που περιέχονται σε προϊόντα καθημερινής χρήσης και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αλλαγή της ψυχικής διάθεσης του ατόμου.

12. Ηρεμιστικά

Τα ηρεμιστικά είναι χημικές φαρμακευτικές ουσίες που χορηγούνται με ιατρική συνταγή σε άτομα που έχουν προβλήματα άγχους και αϋπνίας.