Συμπτώματα αλλεργίας στο γάλα αγελάδας σε βρέφη και παιδιά

Μαρία Κουλούρη

ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ

Η αλλεργία στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος αφορά κατά κύριο λόγο την παιδική ηλικία και ιδιαίτερα τα βρέφη και τα νήπια. Είναι εξαιρετικά σπάνια στον ενήλικα. Λόγω του ότι μπορεί να αποβεί πολύ επικίνδυνη για τον ασθενή αλλά και γιατί μιμείται άλλες καταστάσεις, είναι χρήσιμο οι γονείς και όσοι έχουν την επιμέλεια ανατροφής των παιδιών να αναγνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να εκδηλωθεί. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία. Σε επίπεδο παθοφυσιολογίας, η αλλεργία μπορεί να υποβοηθείται από την ανοσοσφαιρίνη IgE  ή να είναι μη IgE μεσολαβούμενη.

Πότε ξεκινούν τα συμπτώματα;

Οι κλινικές εκδηλώσεις μπορούν να ξεκινήσουν λίγες ημέρες μετά την εισαγωγή του αγελαδινού γάλακτος στη διατροφή του βρέφους. Υπάρχει όμως περίπτωση να εκδηλώνεται σύμπτωμα μέσω της πρωτεΐνης που περνά από το μητρικό γάλα. Συνήθως αυτό που υπάρχει στην αντίληψή μας για την αλλεργία είναι τα εξανθήματα, δηλαδή οι εκδηλώσεις από το δέρμα. Αυτό, αν και είναι σωστό δεν αποτελεί τη μόνη εκδήλωση.

Η επαγόμενη από την ανοσοσφαιρίνη Ε αλλεργία είναι υπεύθυνη για τις περιπτώσεις αναφυλαξίας. Τότε, μιλάμε για μία γρήγορα εξελισσόμενη, απειλητική για τη ζωή κατάσταση, που πρέπει να γίνεται αντιληπτή το συντομότερο δυνατό. Τα συμπτώματα ξεκινούν σε λίγα λεπτά ή το πολύ 2 ώρες από τη χορήγηση του γάλακτος και μπορεί να είναι κνιδωτικά εξανθήματα, ερυθρότητα δέρματος, ανησυχία πρωτοφανής για το παιδί αλλά και υπνηλία- λήθαργος. Εκδηλώσεις από το πεπτικό, όπως έμετοι και διάρροιες μπορεί να οφείλονται σε αλλεργία είτε IgE ή non IgE μεσολαβούμενη. Η εισπνοή σταγονιδίων μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα, όπως ρινική καταρροή, βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή.

Η εμμέσου τύπου μη IgE μεσολαβούμενη αλλεργία εκδηλώνεται κλινικά μέσω κυρίως του δέρματος και του πεπτικού. Από το δέρμα μπορεί να προβάλλει ως ατοπική δερματίτιδα. Η αλλεργία στο γάλα είναι η δεύτερη μετά το αβγό αιτία ατοπικής δερματίτιδας στα παιδιά.

Από το πεπτικό μία κοινή εκδήλωση αποτελεί η αποβολή αίματος και βλέννης στα κόπρανα τους πρώτους 6-8 μήνες. Αυτή η εικόνα ορίζεται σαν αλλεργική πρωκτοκολίτιδα. Παράλληλα, έντονοι κολικοί, σημαντική γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή δυσκοιλιότητα μπορεί να έχουν την αιτιολογία τους στην συγκεκριμένη αλλεργία.

Μία ξεχωριστή οντότητα που προβάλλει με εμέτους ή/και διάρροιες 2-4 ώρες μετά τη χορήγηση γάλακτος ή γαλακτοκομικού και επιφέρει στο παιδί λήθαργο και κάποιες φορές αφυδάτωση, είναι η επαγόμενη από τροφική πρωτεΐνη εντεροκολίτιδα (FPIES). Η περίπτωση κατά την οποία η χορήγηση του γάλακτος συνοδεύεται με υδαρείς κενώσεις σε βρέφη έως 9 μηνών, τα οποία δεν αναπτύσσονται ικανοποιητικά και μπορεί να έχουν δυσαπορρόφηση, χαρακτηρίζεται ως επαγόμενη από τροφική πρωτεΐνη εντερίτιδα. Συχνά προβάλλει μετά από επεισόδιο λοιμώδους διάρροιας. Πρακτικά η αντιμετώπιση αυτών των συμπτωμάτων με υποαλλεργική φόρμουλα, έχει καταστήσει αυτή την κατάσταση εξαιρετικά σπάνια.

Αλλεργικές ηωσινοφιλικές διαταραχές πεπτικού:

παρουσιάζονται σε κάθε ηλικία. Συμπτώματα που προβληματίζουν είναι το άλγος κατά την κατάποση (δυσφαγία), οπισθοστερνικό άλγος ,η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση που δεν ανταποκρίνεται στην κλασσική αντιπαλινδρομική αγωγή, επεισόδια πνιγμονής. Επιπρόσθετα, απώλεια βάρους, διαταραχές ανάπτυξης αλλά και διάρροιες, έμετοι και επιγαστραλγία μπορεί να σημαίνουν ηωσινοφιλικές αλλεργικές γαστρντεροπάθειες.

Σύνδρομο Heiner (αλλεργική πνευμονική αιμοσιδήρωση).

Πρόκειται για σπάνια κατάσταση που επηρεάζει κυρίως τα βρέφη. Οι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης (πυρετό, βήχα, ρινική συμφόρηση)  καθώς και αιμόπτυση, ανορεξία, ανεπαρκή πρόσληψη βάρους και αιματοχεσία. Στο αίμα κυκλοφορούν IgG αντισώματα έναντι των πρωτεϊνών του γάλακτος. Η ακτινογραφία θώρακα δείχνει διάχυτες διηθήσεις .

Συμπερασματικά, η αλλεργία στο γάλα αγελάδος μπορεί να μιμείται πολλές καταστάσεις με ποικίλες εκφάνσεις. Λόγω της σπουδαιότητας που μπορεί να έχουν αυτά τα συμπτώματα για τη ζωή του παιδιού, η γνώση και όχι ο πανικός και η παραπληροφόρηση είναι ο καλύτερος σύμβουλος.

πηγή