Σύνδρομο κατάθλιψης, μετά τις διακοπές

Της Βικτωρίας Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, medlabnews.gr

Αν και λόγω της οικονομικής κρίσης οι διακοπές έχουν περιοριστεί, σε διάρκεια, σε προορισμούς, αν και όλο και πιο πολλοί φέτος δεν μπόρεσαν να πάνε διακοπές, παρά ταύτα το καλοκαίρι συνδυάζεται με χαλαρότητα, με καλύτερη διάθεση, με διασκέδαση, με ταβερνάκια, με θάλασσα έστω και κοντά στην πόλη.

Και μόνο λοιπόν ότι φεύγει το καλοκαίρι και ερχόμαστε πιο κοντά στις υποχρεώσεις, που ίσως προσωρινά είχαμε αναβάλει ή τις είχαμε βγάλει από το μυαλό μας, μας φέρνουν πιο κοντά στο Σύνδρομο Κατάθλιψης Μετά τις Διακοπές ή συντομογραφικά PVDS (Post-Vacations Depression Syndrome). Πρόκειται για μια ιδιαίτερη μορφή στρες. Εκδηλώνεται ύστερα από ξεκούραστες περιόδους της ζωής μας, συνήθως ύστερα από μικρές ή μεγάλες «αποδράσεις» και μπορεί να φτάσει μέχρι τα όρια της κατάθλιψης.

Η επαναφορά από τις παραλίες στον χώρο εργασίας και η απαιτητική καθημερινότητα, που ανακάμπτει με όλα τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις, δημιουργούν άγχος και ανησυχία, που πολλές φορές οδηγούν στη μελαγχολία. Το σύνδρομο του στρες μετά τις διακοπές είναι συχνό φαινόμενο και μεταξύ των Ελλήνων, που ζουν σε εξοντωτικούς ρυθμούς, ειδικά δε τα τελευταία χρόνια που η κρίση έχει προσθέσει πάρα πολύ πίεση σε όλους τους τομείς.

Τα συναισθήματα είναι απόλυτα φυσιολογικά, ιδιαίτερα για τους κατοίκους των μεγαλουπόλεων, που το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους το περνάνε μακριά από τη φύση, ζώντας σε εξωφρενικούς ρυθμούς, με άγχος και κάτω από απάνθρωπη πίεση χρόνου.

Η επιστροφή από τις διακοπές για αρκετούς είναι μια εξαιρετικά σκληρή περίοδος, ένα τεστ αντοχής για την ψυχολογία τους.

Το Σύνδρομο της Κατάθλιψης μετά τις Διακοπές, χρόνο με το χρόνο, πλήττει όλο και περισσότερους ανθρώπους των μεγάλων πόλεων.

Πιο επιρρεπή είναι τα άτομα που δυσκολεύονται στη διαχείριση των αλλαγών στη ζωή τους, που είναι πιο επιρρεπή στην κατάθλιψη, τα άτομα που δεν αντλούν ιδιαίτερη ικανοποίηση από την εργασία και την καθημερινότητά τους ή που δεν βρίσκουν ουσιαστικό νόημα στην καθημερινότητά τους, καθώς και αυτά στα οποία απουσιάζει ένας υποστηρικτικός κύκλος ανθρώπων. Όλο και πιο πολλοί επιστρέφουν στην καθημερινή τους δραστηριότητα, κουβαλώντας στις βαλίτσες τους εκτός από σουβενίρ και την… κατάθλιψη που θα τους συντροφεύει το χειμώνα.

Η εποχή της οικονομικής κρίσης έχει αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά κατάθλιψης στον γενικό πληθυσμό, οπότε η μελαγχολία μετά τις διακοπές εντάσσεται στη μελαγχολία της εποχής μας, που έχει πάρει πλέον κοινωνικές και οικουμενικές διαστάσεις.

Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να δούμε τι είχαμε στις διακοπές μας, που δεν έχουμε στην καθημερινότητά μας και να προσπαθήσουμε τις συνήθειες ή τα πράγματα που μας ευχαριστούν να τα εντάξουμε στη ζωή μας όλο το χρόνο ή όσο πιο συχνά γίνεται. Απλά πράγματα και εύκολα, όπως να βγαίνουμε με φίλους, να πηγαίνουμε εκδρομές, δηλαδή να βρίσκουμε χρόνο για εμάς! Κάτι που δεν κάνουμε συνήθως…

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:

– δυσφορία

– ταχυπαλμίες

– ζαλάδες

– αϋπνία

– τάση προς έμετο

– απώλεια ή αύξηση βάρους

– υπερβολικό άγχος

– έλλειψη προσαρμοστικότητας

– έλλειψη διάθεσης,

– χαμηλή ενεργητικότητα,

– υπνηλία,

– υπερφαγία,

– αφαγία,

– μελαγχολία.

– κατάθλιψη

Πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε;

Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.

Καλό είναι λοιπόν, να προνοούμε ώστε στην επιστροφή να μη δημιουργούνται αρνητικά συναισθήματα που ίσως εμποδίσουν τη φυσιολογική ένταξη στη ρουτίνα μας. Ας σκεφτούμε:

– Μήπως πάμε διακοπές όχι γιατί το έχουμε πραγματικά ανάγκη για ξεκούραση αλλά γιατί “πρέπει” (παιδιά, γονείς κλπ);

– Μήπως τα άτομα της παρέας μας μας κάνουν να πλήττουμε και οι ο τρόπος ζωής τους, οι προσδοκίες και οι δραστηριότητές τους κατά την περίοδο των διακοπών δεν συμβαδίζουν με τις δικές μας;

– Μήπως αισθανόμαστε ότι “δεν ορίζουμε τον εαυτό μας ούτε καν στις διακοπές μας”;

Μερικές λύσεις:

• – Να κάνουμε μια καταγραφή των δραστηριοτήτων που μας ευχαριστούν κατά τη διάρκεια των διακοπών, και ας προσπαθήσουμε να τις χαρούμε όσο περισσότερο μπορούμε.
• – Αν φοβόμαστε ότι επιστρέφοντας από τις διακοπές θα βρούμε μπροστά μας ένα “βουνό” από επαγγελματικές υποχρεώσεις, το οποίο θα μας δημιουργήσει ανεπανόρθωτο άγχος, ας φροντίσουμε να κρατήσουμε μια τακτική επικοινωνία με τους συναδέλφους και το χώρο της εργασίας μας.
• – Να οργανώσουμε μια ομάδα “ομοιοπαθών” συναδέλφων, με τους οποίους αντιμετωπίζουμε το ίδιο πρόβλημα. Τις περισσότερες φορές το να μοιράζεται κανείς τις σκέψεις του βοηθάει πολύ στη λύση του προβλήματος.
• – Βάζουμε σε τάξη εκκρεμότητες που αφήσαμε το καλοκαίρι και τακτοποιούμε οικονομικές εκκρεμότητες κάνοντας μια καταγραφή υποχρεώσεων.
• – Κάνουμε διακανονισμούς για την αποπληρωμή δανείων,  φόρων,  εισφορών, κ.λπ., δεδομένου ότι για τους περισσότερους δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη εξόφληση όλων.
• – Μικρά ταξιδάκια αυθημερόν, βοηθούν να προσαρμοστείτε σταδιακά. Φυλάξτε τις αναμνήσεις σας ζωντανές. Κρατήστε επαφή με τους νέους σας φίλους. Εμφανίστε τις φωτογραφίες σύντομα και δώστε πνοή γιορτής στην επιστροφή σας, καλώντας π.χ. σε δείπνο όλους τους φίλους σας για να μοιραστείτε τις εμπειρίες σας.
• – Το μυστικό είναι να μη περνάμε μεγάλες περιόδους έντασης χωρίς διαλείμματα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, φροντίστε να έχετε σύντομες διακοπές και διαφυλάξτε την αυτοφροντίδα σας, για να έχετε καλή υγεία και διάθεση. Τότε, φυσικά, η απόδοση στις υποχρεώσεις σας θα είναι πιο ποιοτική και στις επόμενες διακοπές θα είστε πέρα από κάθε κίνδυνο προσβολής αυτού του Συνδρόμου.
• -Μάλιστα ο ασθενής, μετά τη διάγνωση, μπορεί να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά χάπια που θα τον βοηθήσουν να σταθεί και πάλι στα πόδια του.