ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΛΟ Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΚΑΙ ΤΟ ΙΧΘΥΕΛΑΙΟ ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΑΡΘΡΙΤΙΔΑ;

Γράφει ο Δημήτριος Π. Μπόγδανος, Διευθυντής της Κλινικής Ρευματολογίας και κλινικής Ανοσολογίας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας

Το ιχθυέλαιο και η βιταμίνη D αποτυγχάνουν στην οστεαρθρίτιδα του γόνατος
– Δεν υπάρχει ρόλος στη θεραπεία, λένε οι ερευνητές μιας πρόσφατης μελέτης σε 25000 ενήλικες που μόλις δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό ρευματολογικό περιοδικό Arthritis & Rheumatology από την Lindsey Adair MacFarlane, MD, και συνεργάτες του Brigham and Women’s Hospital στη Βοστώνη.

Το συμπλήρωμα διατροφής με βιταμίνη D ή ιχθυέλαιο απέτυχε να ανακουφίσει τον χρόνιο πόνο στο γόνατο σε ηλικιωμένους ενήλικες.

Όπως φαίνεται στη μελέτη τους, μεταξύ των ασθενών που τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ή εικονικό φάρμακο, οι βαθμολογίες πόνου στην ομάδα ιχθυελαίου και στην ομάδα εικονικού φαρμάκου, δεν έδειξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων.
“Κατά τη διάρκεια του μέσου όρου των 5,3 ετών παρακολούθησης, παρατηρήθηκε μικρή μείωση του αναφερόμενου πόνου στο γόνατο, αλλά αυτό συνέβη τόσο στις ομάδες θεραπείας όσο και στις ομάδες εικονικού φαρμάκου” έγραψαν οι ερευνητές.

Υπολογίζεται ότι το ένα τέταρτο των μεγαλύτερων ενηλίκων αντιμετωπίζουν πόνο στο γόνατο, που συνήθως σχετίζεται με την οστεοαρθρίτιδα, αλλά οι τρέχουσες επιλογές διαχείρισης περιλαμβάνουν μόνο άσκηση, απώλεια βάρους και αναλγητικά που συχνά σχετίζονται με ανεπιθύμητες ενέργειες. “Ο εντοπισμός ασφαλών και φθηνών θεραπειών που μειώνουν τον πόνο θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά τη διαχείριση του χρόνιου πόνου στο γόνατο.”
Δύο υποσχόμενοι υποψήφιοι ήταν η βιταμίνη D, λόγω των αντιφλεγμονωδών αποτελεσμάτων και του ρόλου της στη μυϊκή δύναμη και την απορρόφηση των οστών, και το ιχθυέλαιο, τα οποία έχουν επίσης αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και προστατεύουν από την απώλεια χόνδρου. Προηγούμενες μελέτες, ωστόσο, έχουν δείξει αντικρουόμενα και συγκεχυμένα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, σε μια διετή μελέτη ασθενών με συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο και χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ της συμπλήρωσης βιταμίνης D ή του εικονικού φαρμάκου στις βαθμολογίες πόνου, αλλά μια μετα-ειδική ανάλυση βρήκε οφέλη στην υποκλίμακα του πόνου.

Μια άλλη μελέτη συνέκρινε την υψηλή δόση έναντι της χαμηλής δόσης ιχθυέλαιο για συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο σε διάστημα 24 μηνών και διαπίστωσε βελτιώσεις στις βαθμολογίες πόνου για την ομάδα χαμηλών δόσεων, αλλά το συμπλήρωμα ιχθυελαίου που χρησιμοποιήθηκε περιείχε επίσης έλαιο sunola, πιθανώς συγχέοντας τα αποτελέσματα .

Επομένως, για να αντιμετωπιστεί πληρέστερα το ζήτημα της πιθανής χρησιμότητας αυτών των θεραπειών, η ομάδα της MacFarlane ανέλυσε δεδομένα από το VITAL (VITamin D και OmegA-3 Trial), το οποίο ήταν μια μεγάλη δοκιμή βάσει πληθυσμού που αξιολόγησε τις επιδράσεις της βιταμίνης D και των ωμέγα- 3 λιπαρών οξέων στην πρωτογενή πρόληψη του καρκίνου και των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Το VITAL κατέγραψε περισσότερους από 25.000 ενήλικες των ΗΠΑ ηλικίας 50 ετών και άνω από το 2011, τυχαιοποιώντας τους για να λάβουν βιταμίνη D3, 2.000 IU / ημέρα. ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (Omacor), 1 g / ημέρα. ή εικονικό φάρμακο. Η μελέτη ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2017, με πρωταρχικά αποτελέσματα που αναφέρθηκαν στα τέλη του 2018.

Μέσα στη μεγαλύτερη ομάδα ήταν μια υποομάδα 1.398 συμμετεχόντων που ανέφεραν συχνό, χρόνιο πόνο στο γόνατο κατά την έναρξη και θεωρήθηκαν “πολύ πιθανό” να έχουν οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο και που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο για τον πόνο στο γόνατο κατά την έναρξη και κάθε χρόνο μετά.

Εκτός από τις βαθμολογίες πόνου, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν επίσης την ακαμψία και τη λειτουργία σε αυτές τις υποκατηγορίες WOMAC και ανέφεραν τον τύπο και τη συχνότητα των φαρμάκων που χρησιμοποιήθηκαν.

Κατά την έναρξη, η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 68, τα δύο τρίτα ήταν γυναίκες και ο μέσος δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) ήταν 31,8. Η πλειονότητα ανέφερε καθημερινό πόνο στο γόνατο, μονομερή συμπτώματα και καθημερινή ή περιστασιακή χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ). Περίπου 15% επίσης περιστασιακά ή καθημερινά χρησιμοποιούμενα αναλγητικά, συμπεριλαμβανομένων των οπιοειδών.

Όπως και με τις βαθμολογίες πόνου, δεν παρατηρήθηκαν διαφορές κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης της δυσκαμψίας WOMAC ή των βαθμολογιών λειτουργίας είτε για βιταμίνη D είτε για ιχθυέλαιο. Δεν υπήρξε επίσης καμία αλλαγή στη χρήση αναλγητικών ή ΜΣΑΦ καθ ‘όλη τη διάρκεια της μελέτης.

Οι αναλύσεις υποομάδων ανά βασικό επίπεδο βιταμίνης D και δείκτη λιπαρών οξέων ωμέγα-3 δεν επηρέασαν την επίδραση ούτε της θεραπείας στον πόνο στο γόνατο, ούτε στην κατανάλωση ψαριών, ΔΜΣ ή βασικής κατανάλωσης ψαριών.

Συμπερασματικά, η μελέτη – μια από τις μεγαλύτερες και πολύχρονες στην κατηγορία της- δεν φαίνεται να υποστηρίζει την ευεργετική δράση του ιχθυέλαιου και της βιταμίνης D στην οστεαρθρίτιδα του γονάτου.