Χειρουργική θεραπεία καρκίνου του μαστού

Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού είναι πρωτίστως χειρουργική. Η μαστεκτομή υπήρξε η προτιμώμενη θεραπεία κατά τους δύο προηγούμενους αιώνες. Όμως, ακόμα και σήμερα, εξακολουθεί να αποτελεί, κάτω από ειδικές ενδείξεις, κλασική μέθοδο θεραπείας. Οι σύγχρονες απεικονιστικές μέθοδοι και οι ελάχιστα επεμβατικές διαγνωστικές τεχνικές, οδήγησαν σταδιακά στην εφαρμογή συντηρητικότερων χειρουργικών θεραπειών. Σήμερα η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής θεραπείας απαιτεί την συνεργασία πολλών ειδικοτήτων. Η χειρουργική επέμβαση περιορίζεται και τροποποιείται ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρκίνου αλλά και την επέκτασή του σε άλλους ιστούς.

Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρκίνου που επηρεάζουν την χειρουργική επιλογή είναι:

• Το μέγεθος του όγκου
• Η θέση του όγκου
• Ο ιστολογικός τύπος του όγκου
• Το μοριακό προφίλ του όγκου
• Βαθμός κακοήθειας (grade) του όγκου
• Εάν είναι εστιακός ή πολυεστιακός
• Εάν είναι μη διηθητικός καρκίνος DCIS ή LCIS
• Ο φλεγμονώδης καρκίνος
• Οι κλινικά θετικοί μασχαλιαίοι λεμφαδένες
• Ο καρκίνος με απομακρυσμένες μεταστάσεις

Επιπλέον η επιλογή της χειρουργικής θεραπείας σχετίζεται με την ηλικία, το φύλο, αλλά και την επιθυμία του/της ασθενούς.

Διεθνείς και κυβερνητικοί οργανισμοί διαφόρων κρατών ξεχωριστά έχουν εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση του καρκίνου του μαστού στις οποίες περιλαμβάνονται οδηγίες για την επιλογή κατάλληλης χειρουργικής θεραπείας.

Αφαίρεση και Βιοψία μικροαποτιτανώσεων με συρμάτινο οδηγό: Εάν η ομάδα των μικροαποτιτανώσεων καταλαμβάνει μεγάλη έκταση, βρίσκεται κοντά στο δέρμα ή κάτω από την θηλή τότε η βιοψία γίνεται χειρουργικά με γενική αναισθησία. Πριν από το χειρουργείο τοποθετείται με τη βοήθεια του μαστογράφου ένα λεπτό σύρμα «οδηγός» (wire hook) στο σημείο που βρίσκονται οι μικροαποτιτανώσεις το οποίο βοηθά τον χειρουργό να εντοπίσει το σημείο του μαστού που πρέπει να αφαιρέσει. Εάν η βιοψία είναι θετική για κακοήθεια και τα χειρουργικά όρια καθαρά μπορεί να αποφευχθεί επιπλέον χειρουργική παρέμβαση και η ίδια η βιοψία να λειτουργήσει θεραπευτικά.

• Χειρουργική θεραπεία καρκίνου του μαστού: Η βασική θεραπεία του καρκίνου του μαστού είναι η χειρουργική. Η χειρουργική επέμβαση περιορίζεται και τροποποιείται ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρκίνου, το μοριακό του προφίλ, την επέκτασή του σε άλλους ιστούς αλλά και εξατομικεύεται σύμφωνα με την ιδιαιτερότητα της κάθε ασθενούς (όπως η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό,) αλλά και την επιθυμία της. Οι χειρουργικές επεμβάσεις που εφαρμόζονται είναι:
• Ογκεκτομή: αφαίρεση του όγκου με όριο >_ 1 εκ.
• Τεταρτεκτομή: αφαίρεση μεγάλου τμήματος (μέχρι το ¼ του μαστού που περιλαμβάνει τον όγκο.
• Ολική μαστεκτομη: αφαίρεση ολόκληρου του μαστού. Περιλαμβάνεται το δέρμα και η θηλή.
• Υποδόρια μαστεκτομή με/χωρίς διατήρηση θηλής: αφαιρείται το μαζικό παρέγχυμα και διατηρείται άθικτο το δέρμα. Εάν ο καρκίνος απέχει >2 εκ από την θηλή τότε η θηλή διατηρείται.
• Λεμφαδενικός καθαρισμός μασχάλης: αφαίρεση των μασχαλιαίων λεμφαδένων της μασχάλης όταν είναι κλινικά διηθημένοι.
• Βιοψία Λεμφαδένα Φρουρού: Αποτελεί μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδο για τον εντοπισμό έστω και μίας μικρής μετάστασης στην μασχάλη και τη σταδιοποίηση του καρκίνου χωρίς να απαιτείται λεμφαδενικός καθαρισμός. Μόνο στην περίπτωση ανίχνευσης μετάστασης ακολουθεί χειρουργική αφαίρεση όλων των λεμφαδένων της μασχάλης. Εάν δεν υπάρχει μετάσταση δεν απαιτείται λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης, το χειρουργείο είναι μικρότερης έκτασης και η ανάρρωση και ποιότητα ζωής των ασθενών πολύ καλύτερη.
• Ογκοπλαστική & επανορθωτική χειρουργική του μαστού: Ογκοπλαστική είναι η ενσωμάτωση της αισθητικής χειρουργικής στην ογκολογική χειρουργική του μαστού. Με την ογκοπλαστική χειρουργική επιτυγχάνεται η θεραπεία του καρκίνου του μαστού με ταυτόχρονα καλό αισθητικό αποτέλεσμα. Καθώς η διάγνωση του καρκίνου του μαστού γίνεται σε πρώιμο στάδιο η συχνότερη χειρουργική θεραπεία είναι η ευρεία εκτομή του όγκου. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η μαστεκτομή, όμως είναι απαραίτητη η ανακατασκευή του εναπομείναντος μαστού ώστε να αποκατασταθεί το σχήμα και όγκος του χωρίς να υπάρχει έλλειμα ή δυσμορφία. Η ογκοπλαστική συχνά περιλαμβάνει και την διόρθωση της ασυμμετρίας που δημιουργείται στον ετερόπλευρο μαστό με επεμβάσεις μείωσης ή μαστοπηξίας. Όταν επιλέγεται η μαστεκτομή ως χειρουργική θεραπεία προσφέρεται άμεση αποκατάσταση του μαστού. Η επανορθωτική χειρουργική με τις πλέον εξελιγμένες τεχνικές δίνει την δυνατότητα πλήρους αποκατάστασης του μαστού είτε με την χρήση ξένων υλικών (διατατήρες, ενθέματα σιλικόνης, ειδικά πλέγματα) είτε με την χρήση αυτόλογων ιστών (ιστών από το σώμα της ασθενούς, δερμομυϊκούς κρημνούς από κοιλιά, ράχη, γλουτούς).